Leczenie chirurgiczne

Zabiegi chirurgiczne oprócz najpopularniejszych jakimi są ekstrakcje zębów, to również zabiegi pomagające w ratowaniu zębów przed usunięciem w przypadkach, gdy zawiodło leczenie zachowawcze. Należą do nich:
  • resekcje wierzchołków korzeni
  • usuwanie torbieli i zębów zatrzymanych
  • hemisekcja
  • replantacja
  • zabiegi implantologiczne
Ekstrakcja zęba – usunięcie zęba
To zabieg chirurgiczny o stosunkowo niewielkim stopniu skomplikowania.
Do ewentualnych powikłań po tym zabiegu możemy zaliczyć poekstrakcyjne zapalenie kości zębodołu, tzw. „suchy zębodół”. Jest to problem z gojeniem się rany po usuniętym zębie. Powodów pojawienia się tej dosyć przykrej dla pacjenta dolegliwości jest kilka. Najczęściej dochodzi do zniszczenia (rozpłynięcia się) skrzepu krwi, który jest naturalnym opatrunkiem rany poekstrakcyjnej, na skutek rozwijającego się stanu zapalnego w obrębie kości zębodołu. Przyczyny mogą być ogólne i miejscowe. Mogą być następstwem rozwijającego się dalej miejscowego stanu chorobowego lub powikłań w wyniku błędów diagnostycznych czy techniki zabiegowej. Do „suchego zębodołu” może dojść również w przypadku wypłukania skrzepu krwi niewłaściwym postępowaniem poekstrakcyjnym pacjenta. Zbyt wczesne spożycie posiłku (wcześniejsze niż w ok. 2 godz. po zabiegu, kiedy skrzep nie zdążył się jeszcze porządnie wytworzyć), płukanie ust wkrótce po zabiegu, tj. wcześniej niż przed upływem doby. Kolejna przyczyna to pozabiegowe okłady rozgrzewające stosowane na bolesną okolicę. W efekcie czego pojawiają się narastające w trzeciej dobie po zabiegu samoistne, ciągłe dolegliwości bólowe, ćmiące i pulsujące. Może także pojawić się podwyższona temperatura ciała i dreszcze. Gdy pojawiają się nasilone, a nawet bardzo silne dolegliwości bólowe należy poszukać w trybie pilnym pomocy lekarza dentysty. Zasada postępowania jest taka. Należy oczyścić i zabezpieczyć zębodół przed dostępem śliny, drobnoustrojów i resztek pokarmowych i umożliwić gojenie się kości. Metod leczenia w zależności od szkół stomatologicznych i rejonu kraju jest kilka. Ważne, że wszystkie są skuteczne. Sprawdzana jest „zawartość” rany i zainfekowany zębodół płukany jest przez kilka dni różnymi środkami antyseptycznymi i zobojętniającymi środowisko zapalne.

Resekcja wierzchołka korzenia zęba
Zabieg wykonywany w przypadku zmian zapalnych w okolicy wierzchołka, sięgających 10 mm średnicy, widocznych na zdjęciu RTG jako kuliste rozrzedzenie struktury kostnej, które charakteryzuje się zacienieniem tej okolicy. Technika jest stosunkowo prosta. Cały zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Lekarz nacina śluzówkę w okolicy wierzchołka korzenia, wycina okienko kostne i wiertłem resekuje zmieniony chorobowo wierzchołek korzenia. Następnie wykonuje szczelne wypełnienie kanału korzeniowego materiałami biokompatybilnymi. Ranę zaszywa się i pozostawia do zagojenia.

Usuwanie zębów zatrzymanych
Zęby zatrzymane to w pełni wykształcone zęby, które z jakiś powodów nie wyrżnęły się na swoje miejsce i tkwią w całości w tkance kostnej szczęki lub żuchwy. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być wrodzone lub nabyte, ogólne i miejscowe. Jednym z powodów uznaje się ewolucyjną tendencję do zmniejszania się rozmiarów szczęki oraz niezgodności pomiędzy wielkością zębów i ich liczbą.

Hemisekcja
Tłumacząc dosłownie pojęcie hemisekcji należałoby powiedzieć, że jest to „półcięcie” czyli obcięcie połowy zęba. Celem zabiegu jest usunięcie korzenia zęba wielokorzeniowego wraz z odpowiadającą częścią koronową. Zabieg ten wykonuje się w zębach trzonowych dolnych i przedtrzonowych wielokorzeniowych. Oddzielony fragment zęba usuwa się. Dzięki temu prostemu zabiegowi jest możliwość zachowania fragmentu zęba, który spełni rolę zęba filarowego przy odbudowie protetycznej. Nie wykonując takiego zabiegu ząb należałoby usunąć, gdyż zmiany zapalne przy wierzchołku jednego z korzeni to potencjalne źródło zakażenia dla organizmu.

Replantacja
W wyniku urazu może dojść do zwichnięcia całkowitego zęba, czyli wypadnięcia zęba z jamy ustnej. Zabieg stomatologiczny polegający na ponownym wprowadzeniu zwichniętego zęba na swoje miejsce, czyli do zębodołu nazywamy replantacją zęba. Zębów mlecznych nie replantuje się. Zabieg jest stosunkowo prosty, jednak powodzenie replantacji w dużej mierze zależy od stanu zęba po urazie i sposobu jego przechowywania podczas transportu. Ząb wybity należy odpowiednio przechować do momentu replantacji w gabinecie stomatologicznym. W warunkach zastanych, taki ząb najlepiej opłukać pod bieżącą wodą z ewentualnych zanieczyszczeń na jego powierzchni i włożyć do świeżego mleka, śliny osoby poszkodowanej lub gdy nie ma innej możliwości, do zwykłej wody. Nie wolno zęba przechowywać w wodzie destylowanej, środkach odkażających i na sucho. Im krótszy czas pomiędzy wybiciem, a replantacją tym większa szansa powodzenie i długotrwałe utrzymanie się zęba w jamie ustnej. W gabinecie stomatologicznym lekarz odpowiednio przygotowuje dostarczony ząb, po czym wprowadza do zębodołu i unieruchamia szyną nazębną. Okres unieruchomienia trwa około 1 tygodnia. Po wykonaniu replantacji zęba należy przyjmować pokarmy papkowate przez 2-3 tygodnie, zaleca się staranną higienę jamy ustnej, płukanki ściągające, działające przeciwzapalnie i odkażająco np.: szałwia, rumianek, chloroheksydyna (Corsodyl).