Higiena jamy ustnej

Prawidłowa higiena jamy ustnej to pierwszy krok do utrzymania zdrowych zębów i dziąseł, a drogą do jej osiągnięcia jest codzienne czyszczenie zębów szczoteczką manualną lub elektryczną, która w sposób mechaniczny usuwa płytkę bakteryjną i osady nazębne z powierzchni zębów.

Skuteczność oczyszczania zębów zależy od częstości i sposobu szczotkowania, rodzaju szczoteczki oraz stosowanej pasty do zębów. Aby zachować higienę jamy ustnej zaleca się szczotkowanie rano i wieczorem co najmniej 2 minuty

Dobór sposobu szczotkowania należy uzależnić od stanu zębów i przyzębia oraz zręczności manualnych pacjenta. W zależności od sposób szczotkowania zębów zgodnie z Greene (1966), można wyróżnić następujące metody:
  • pionową
  • poziomą
  • wymiatającą, czyli obrotową (metoda roli)
  • wibracyjne: Chartersa (1928), Stillmanna (1932) oraz Bassa (1954)
  • okrężną Fonesa (1934)
  • fizjologiczną Smitha (1940)
  • szorowania

Metoda pozioma
Polega na ułożeniu szczoteczki wzdłuż długiej osi zębów na powierzchniach żujących zębów bocznych. Po umieszczeniu szczoteczki wykonuje się ruchy do przodu i do tyłu.

Metodą pionowa
Polega na ułożeniu szczoteczki pionowo do powierzchni językowych zębów przednich wzdłuż ich długich osi. Po ułożeniu szczoteczki delikatnie wymiata się resztki pokarmowe.

Metodą szorowania
Polega na położeniu szczoteczki poziomo na zębach i jej przesuwaniu kolejno po wszystkich zębach.

Metoda wymiatającą, czyli obrotowa (metoda roli)
Polega na wykonywaniu szczoteczką ruchów obrotowo-wymiatających. Metoda ta nie jest polecana dla osób z chorobami przyzębia, jednak jest mniej szkodliwa od pozostałych sposobów szczotkowania zębów.

Metoda wibracyjna Chartersa
Polega na ułożeniu szczoteczki poziomo pod kątem 45° w okolicy szyjki zęba z włosiem położonym częściowo na dziąśle i częściowo na koronie. Włosie powinno być skierowane do brzegu siecznego lub powierzchni żującej. Szczoteczką wykonuje się ruchy drgająco-okrężne (wibrujące) poprzez przyciskanie szczoteczki dziąsła, a po kilku ruchach zwalnia się nacisk. Metoda ta jest skutecznie oczyszcza zęby jednocześnie masując dziąsła, jednak jest trudna do opanowania i może niekorzystnie oddziaływać na dziąsła. Metodą tą trudno czyścić wewnętrzne powierzchnie zębów.

Metoda wibracyjna Stillmanna
Polega podobnie jak w metodzie Chartersa na ułożeniu szczoteczki poziomo pod kątem 45° w okolicy szyjki zęba z włosiem położonym częściowo na dziąśle i częściowo na koronie. Jednak włosie powinno być skierowane do wierzchołka korzenia. Szczoteczkę przyciska się do dziąsła a następnie wywija w kierunku powierzchni żujących z jednoczesnym wykonaniem ruchów poprzecznie wibrujących. Metoda ta jest skutecznie oczyszcza zęby jednocześnie masując dziąsła. Jest łatwiejsza w wykonaniu od metody Chartersa.

Metoda wibracyjna Bassa
Polega na ułożeniu szczoteczki pod kątem 45° w okolicy szyjek zębów z włosiem częściowo skierowanym do kieszonki dziąsłowej. Po umieszczeniu części włosia w kieszonce dziąsłowej wykonuje się do 5 powtórzeń składających się z około 30 małych wibrujących ruchów. Metoda ta jest skutecznie oczyszcza zęby jednocześnie masując dziąsła.

Metoda Fonesa
Polega ułożeniu szczoteczki pod kątem prosty do długiej osi zębów. Po odpowiednim ułożeniu wykonuje się okrężne ruchy obrotowe przy zwartych łukach zębowych przy czyszczeniu powierzchni policzkowych i wargowych a w pozostałych powierzchniach od strony jamy ustnej przy ustach otwartych. Metoda ta jest polecana dla dzieci.

Rodzaje nici dentystycznych
Istnieje bardzo wiele różnych rodzajów nici dentystycznych – nawoskowanych, nienawoskowanych, o różnych smakach – dlatego zapytaj swojego dentystę, która z nici najlepiej spełni Twoje potrzeby w zakresie higieny jamy ustnej.

Jak posługiwać się nicią dentystyczną
Najpierw owiń około 50 centymetrów nici luźno wokół środkowych palców rąk (na jeden palec nawiń więcej nici, niż na drugi). Zostaw około 5 centymetrów nici między palcami. Kciukami i palcami wskazującymi delikatnie wsuń nić między zęby. Uważaj, żeby nić nie ześlizgnęła się z zębów i nie poraniła dziąseł. Zaczep nić o ząb, tak aby powstała z niej litera „C” i delikatnie poruszaj nią w górę i w dół, dochodząc aż do linii dziąsła. Przy oczyszczaniu każdego kolejnego zęba odwijaj nowy kawałek nici.